پژوهش بررسی رابطه بین عزت نفس و شیوه های تربیتی والدین
چکیده : ۴
فصل اول – معرفی پژوهش… ۵
مقدمه. ۵
بیان مسئله. ۷
اهمیت تحقیق.. ۱۱
اهداف پژوهش… ۱۶
فرضیه های پژوهش… ۱۶
متغیرهای اساسی تحقیق.. ۱۷
متغیر مستقل و وابسته. ۱۷
متغیرهای کنترل.. ۱۸
تعریف مفاهیم. ۱۸
شیوه های فرزندپروری.. ۱۸
شیوه دیکتاتوری یاکنترل شدید.. ۱۹
شیوه سهل گیر و بی تفاوت… ۱۹
عزت نفس… ۲۰
فصل دوم – ادبیات پژوهش… ۲۰
بخش اول : عزت نفس… ۲۰
بخش دوم : شیوه های فرزند پروری.. ۲۰
فصل سوم : دیدگاههای نظری.. ۲۰
فصل چهارم : سوابق پژوهش… ۲۱
پژوهشهای انجام شده درداخل کشور. ۲۱
پژوهشهای انجام شده در خارج کشور. ۲۱
بخش اول : مفاهیم و تعاریف عزت نفس… ۲۱
ابعاد عزت نفس… ۲۱
۱ ) عزت نفس اجتماعی.. ۲۲
۲ ) عزت نفس تحصیلی.. ۲۳
۳ ) عزت نفس خانوادگی.. ۲۳
۴ ) عزت نفس جسمانی (بدنی) ۲۴
۵ ) عزت نفس کلی.. ۲۴
تاریخچه عزت نفس… ۲۵
چهار شرط عزت نفس… ۲۹
تأثیر عوامل مهم در تحول عزت نفس… ۳۴
بخش دوم : شیوه های فرزند پروری.. ۳۶
جنبه های مختلف رفتار والدین.. ۴۱
بعد دموکراسی – تحکم. ۴۶
بعد پذیرش – طرد. ۴۸
بعد رها سازی – استقلال.. ۴۸
نحوه ارتباط والدین با کودک…. ۵۱
۱ ) والدین قاطع و اطمینان بخش… ۵۵
۲ ) والدین مستبد و دیکتاتور. ۵۷
۳ ) والدین سهل گیر. ۵۹
تاثیر مراقبت والدین جهت رشد عزت نفس کودکان.. ۶۳
اهمیت روشهای تربیتی والدین در بهداشت روانی کودک…. ۶۴
بخش سوم : دیدگاههای نظری.. ۶۶
۱ ) نظریه ابراهام مازلو. ۶۶
آدلر سه منبع عمده را که عزت نفس را کاهش می دهد بیان می کند : ۷۲
بخش چهارم – سوابق پژوهش : ۸۶
سوابق پژوهش خارج از کشور. ۸۶
سوابق پژوهش در داخل کشور. ۹۱
فصل سوم – روش پژوهش : ۹۵
روش پژوهش : ۹۵
جامعه آماری.. ۹۵
روش نموئه گیری و انتخاب نمونه. ۹۶
ابزار اندازه گیری.. ۹۶
پرسشنامه عزت نفس کوپر اسمیت… ۹۷
۱ ) اعتبار ی پایایی پرسشنامه عزت نفس کوپر اسمیت… ۹۷
۲ ) روش نمره گذاری و اجرا در پرسشنامه نفس کوپر اسمیت… ۹۸
پرسشنامه شیوه های فرزند پروری.. ۹۹
روش اجرای پژوهش… ۱۰۱
دستور العمل.. ۱۰۲
روش تحلیل اطلاعات… ۱۰۳
چکیده :
پژوهش حاضر برای بررسی رابطه بین عزت نفس و شیوه های تربیتی والدین انجام گرفته است. برای این منظور نمونه ای به حجم ۲۵۰ نفر از دانش آموزان دختر به صورت نمونه گیری خوشه ای انتخاب و مورد تحلیل قرار گرفت. دو پرسشنامۀ شیوه های فرزند پروری و عزت نفس کوپر اسمیت به عنوان ابزارهای پژوهش مورد استفاده قرار گرفتند. هر دو پرسشنامه را خود دانش آموزان تکمیل کردند. اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از روش آماری SPSS مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که :
۱ ) بین شیوه فرزندپروری دموکراتیک با غزت نفس دانش آموزان همبستگی مثبت در سطح اطمینان ۹۵% وجود دارد. (۰۵/۰ = ۵۶/۰ = r) ؛
۲ ) بین شیوه فرزند پروری سهل گیر والدین با عزت نفس رابطه مثبت وجود دارد. (۰۵/۰ = ۱۳/۰ = r)؛
۳ ) بین شیوه فرزند پروری دیکتاتوری والدین با عزت نفس رابطه منفی وجود دارد. (۰۵/۰ = ۲۵/۰ = r)؛
۴ ) بین میانگین عزت نفس دانش آموزان با والدین دموکراتیک و میانگین عزت نفس دانش اموزان با والدین سهل گیر تفاوت معناداری وجود دارد. (۰۵/۰ = ۱۲/۳ = t)؛
۵ ) بین میانگین عزت نفس دانش آموزان با والدین دموکراتیک و میانگین عزت نفس دانش آموزان با والدین دیکتاتور تفاوت معنادار وجود دارد. (۰۵/۰ = ۰۵/۳ = t)؛
۶ ) بین میانگین عزت نفس دانش آموزان با والدین سهل گیر و میانگین عزت نفس دانش آموزان با والداین دیکتاتور تفاوت معنادار وجود ندارد. (۰۵/۰ = ۱۱/۰ = t)؛
۷ ) با مقایسه هر سه میانگین به وسیله به وسیله تحلیل واریانس نشان داده شد که بین میانگین هر سه شیوه فرزند پروری والدین و عزت نفس دانش آموزان تفاوت معنادار وجود دارد. (۰۵/۰ = ۱۲/۱ = F) کهشیوه دموکراتیک در افزایش عزت نفس دانش اموزان مؤثرتر است؛
فصل اول – معرفی پژوهش
مقدمه
آیا احساس ارزشمندی (عزت نفس)[۱] فرزندان یااحساس حقارت آنان یا نگرشهای تربیتی والدین مرتبط است ؟ آیا می توان از روی سبک تربیتی خانواده به میزان عزت نفس فرزندان پی برد ؟
هر انسانی به تناسب موقعیت و شرایط زندگی، یک تجربه ذهنی از خود و دیگران دارد و زیر کیفیت، استواری و ثبات این تجربه ذهنی که از آن به «عزت نفس» تعبیر می شود. شالوده و زیر بنای شخصیتی هر انسانی است که اگر خدشه دار شود، اثرات ناگواری بر عملکرد زندگی فرد می گذارد.
تحقیقات روان شناسی در زمینه عزت نفس بیانگر این است که همواره با کاهش عزت نفس، افسردگی، اضطراب و کاهش سلامت عمومی بدن، بی تفاوتی و احساس تنهایی، تمایل به اسناد شکست به دیگران، عدم رضایت شغلی، کاهش عملکرد و عدم موفقیت تحصیلی و … بوجود می آید (کوپر اسمیت، ۱۹۶۷، به نقل ازحاجیزاده).
هم چنین مید[۲] (۱۹۳۴) معتقد بود که عزت نفس بطور وسیعی ناشی از ارزیابی دیگران است و هافمن نیز تأکید داشت که نحوه ارتباط مادر با کودک در ایجاد تصور مثبت از خود و عزت نفس مژثر است و همینطور ارتباط تنگاتنگی میان پدر و عزت نفس نوجوان میتوان مشاهده نمود (هافمن و همکاران ۱۹۸۸ ترجمه بحیرایی و همکاران).
با توجه به تحقیق انجام شده، ضروری است که در مورد رابطه عزت نفس و والدین توجه کافی شود، زیرا محیط خانواده، اولین و با دوام ترین عاملی است که در رشد شخصیت افراد اثر می گذارد.
حس عزت نفس موهبتی ارث نیست، چرا که ازطریق ژن منتقل نمی شود بلکه با تمرین و ممارست به دست می آید. شکل گیری این از همان نخستین سالهای زندگی آغازمی شود و مابه عنوان پدر یامادر نقش مهمی در روند شکل گیری آن داریم. از انجایی که نوجوانان امروز، آینده سازان فردای جامعه می باشند، لذا شناخت روحیات و ویژگیهای این گروه ازاهمیت خاصی برخوردار است، چرا که با شناخت این خصوصیات می توان برنامه های مناسب هر سن را تعیین نمود و مشکلات را بهتر حل کرد.
امید است که نتایج این تحقیق بتواند راهگشای مادران، پدران و مربیان و کلیه دست اندرکاران تعلیم و تربیت جامعه باشد و زمینه ای فراهم نماید که در آن فرزندان و آینده سازان این جامعه با کفایت تر، شایسته تر و دارای احساس ارزشمندی بیشتری باشند.
بیان مسئله
خانواده یکی از عوامل اساسی شکل گیری شخصیت کودک و اولین بذر تکوین رشد فردی و پایۀ اساسی بناء شخصیت آدمی است زیرا کودک در بیشتر حالات خود مقلّد پدر و مادر در خوی و رفتار آنها است.
تردیدی نیست که خانواده اثر عمیق و پایدار در پی ریزی رفتار فردی کودک و برانگیختن روح زندگی و آرامش درونی او دارد. کودک در خانواده زبان می آموزد، برخی از روشهای اخلاقی را کسب میکند و به خصلتهای گوناگون متّصف می شود. خانواده سهم بسزائی در بنای تمدن انسانی و برپا داشتن روابط همکاری بین مردم دارد. هنر آموختن اصول اجتماع و قواعد ادب واخلاق به انسانها، به عهده خانواده است.
به اعتقاد ما اگر چه همۀ کودکان دنیا دارای والدین هستند، ولی می توان گفت که تنها عدۀ محدودی از این والدین صلاحیت تربیت کردن و مربی بودن را دارا می باشند. همچنین اگرچه همۀ والدین در دنیا خواهان خیر و سعادت فرزندان خودهستند و زحمت زیاد و نیز بر حسب شرایطی زیستی، اجتماع و اقتصادی خود، تا سر حد امکان می کوشند تا نیازهای مادی و معنوی کودکان خود را به بهترین صورت تأمین نمایند، ولی متأسفانه این امر، اغلب به علت کمبود و گاهی عدم آگاهی های درست از روشهای تربیتی نتیجۀ معکوس می دهد.