پایان نامه کیفیت ادراک وجود نزد پارمنیدس و هراکیتوس

بسم الله الرحمن الرحیم. ۴

مقدمه. ۴

فصل اول. ۹

۱٫۱٫ تاریخ وجود قبل از هراکلیتوس و پارمنیدس…. ۹

۱٫ ۱٫ ۱ هومر- هسیود- سولون. ۱۰

۴ . ۱٫ ۱ برخی صفات وجود. ۲۴

۲ .۱ وجود نزد پارمنیدس…. ۲۸

۲٫ ۲٫ ۱ تفاوت روش پارمنیدس و روش ملطی ها ۳۵

۳٫ ۲٫ ۱ برخی صفات وجود نزد پارمنیدس…. ۳۷

۱٫ ۳٫ ۲٫ ۱ بساطت وجود و عدم تجزی آن – همگونی وجود. ۳۷

۲ .۲ .۲ .۱ وجود به وجود نمی آید و از بین هم نمی رود. و نفی زمان از ساحت وجود. ۴۰

۳ . ۳ .۲٫ ۱ محدود بودن وجود. ۴۲

۳ .۲ .۱ مدخلی برای هم سخنی با هراکلیت: ۵۶

فصل دوم. ۵۸

۱ .۱ .۲  لغت لوگوس…. ۵۸

۲ .۱ .۲  لوگوس نزد هومر، هسیود، سولون، فیثاغورث… ۶۴

۲ . ۲ لوگوس نزد هراکلیت… ۷۰

۱ .۲٫ ۲ رسالتی از جانب لوگوس…. ۷۰

۴ . ۲ . ۲ اشتراک لوگوس نزد همگان. ۸۴

فصل سوم. ۹۰

۱ .۳  چیستی ادراک… ۹۰

۱٫ ۱٫ ۳ gignoskein (شناختن) (بازشناختن) ۹۰

۲ .۱ .۳ Synesis. 91

۳ .۱ .۳ Sophos. 92

۴ .۱ .۳ eidenai (دانستن) ۹۴

۵ .۱ .۳ noein. 95

۶ .۱٫ ۳ episteme. 96

۷ .۱ .۳  phronein. 98

۸ . ۱٫ ۳  doxa. 100

فصل چهارم. ۱۰۱

۱ .۴  ملاحظات اسطوره ای درباره تعریف وجود از خودش…. ۱۰۱

۲٫ ۴ کیفیت ادراک وجود نزد پارمنیدس…. ۱۰۸

۱ .۲ .۴ شگفتی های مقدمه. ۱۰۸

۲٫ ۲٫ ۴  دو راه تحقیق exist و not exist (okestin , estin) 125

۳٫ ۴ کیفیت ادراک لوگوس نزد هراکلیت . ۱۵۱

۱٫ ۳٫ ۴ اختفای وحدت به کثرت… ۱۵۱

۲ . ۳ . ۴ اهمیت راه یافتن به لوگوس…. ۱۵۲

۳ . ۳ .۴ اشتراک لوگوس نزد همگان و جستجوی در خویش…. ۱۵۴

۴ . ۳ . ۴ مسئله خواب و بیداری – جایگاه روح.. ۱۵۶

۵٫ ۳٫ ۴ خدا و درک او در اندیشه هراکلیت… ۱۶۷

فصل پنجم. ۱۷۴

۱٫ ۵ تقابل اندیشه پارمنیدس و هراکلیتوس…. ۱۷۴

۲ . ۵ رابطه وحدت و کثرت نزد پارمیندس…. ۱۷۵

۱ . ۲ . ۵ مسئله حواس…. ۱۷۵

۴ . ۲ .۵ حمل مجازی «هست» بر کثرات – نام گذاری و اراده ۱۸۷

۳ . ۵ رابطه وحدت و کثرت : چیستی کثرت نزد هراکلیتوس…. ۱۹۷

۱٫ ۳ . ۵ وحدت و کثرت… ۱۹۹

۳ . ۳ .۵ مسئله حرکت دائم در رابطه کثرت و وحدت… ۲۰۹

۴ . ۳ .۵ آتش و مسئله رابطه وحدت و کثرت… ۲۱۳

کلام آخر. ۲۱۶

فهرست منابع.. ۲۲۱

بسم الله الرحمن الرحیم

مقدمه

موضوع این رساله چگونگی ادراک وجود نزد پارمنیدس و هراکلیتوس است . اهمیت این مسئله ازآن جا ناشی می شود که پس از پدیدآمدن شکاف معرفت شناسی میان فاعل شناسا و متعلق شناسایی که در دوره جدید مورد تأکید قرار گرفت ، عده ای از متفکرین که منتقد انحصار روش شناخت در این نوع خاص شاخت مبتنی بر شکاف معرف شناختی بودند کوشیدند در اندیشه های موجود در جریان تاریخی اندیشه غرب در پی متفکرینی بگردند که به گمان ایشان در آن ها ما با شناختی از نوعی دیگر مواجه هستیم . دو تن از این اندیشمندان بی شک پارمنیدس وهراکلیتوس هستند . در این رساله تلاشی شده است در جهت درک درست کیفیت شناخت عالی ترین حقیقتی که هر یک از این دو متفکر در منظومه فکری خود از آن خبر داده اند . روشن است که انتخاب عنوان کیفیت ادراک وجود نزد پارمنیدس وهراکلیتوس به ما این معنی را انتقال می دهد که گویی این هر دو از وجود سخن گفته اند لذا در مورد این عنوان توضیح زیر لازم است : لغت وجود در اصطلاح سنت فلسفی کشور ما ، پس از ملاصدرا قرین نوعی خارجیت اصالت ، وحدت و فراگیری است . جستجوی از چگونگی درک شدن وجود به معنایی که ما امروز از ان در سنت فلسفی خود می فهمیم ، در واقع پرسیدن سوالی است از دو اندیشمندی که در فضایی اندیشیده اند که از رنج های معرفت شناسانه دنیای معاصر فارغ بوده است . در واقع پرسیدن این سوال است که عالی ترین حقیقتی که شما در اندیشه خود آن را درک می کردید چگونه درک می شود . برای مثال عنوان این رساله را می شد کیفیت ادراک عالی ترین حقیقت نزد پارمنیدس و هراکلیتوس گذاشت . البته در آن صورت ممکن بود کسی انتقاد کند که مثلاً مگر در پارمنیدس حقایق متعدد وجود دارد که شما از عالی ترین آن ها سخن می گوئید و قص علی هذا … ، هنگامی که موضوع این رساله به هیئت داوری موضوع تقدیم شد ، به صورتی کاملاً عادی من از بستر فکری خویش که فضای فلسفی کشور ماست این سوال را از پارمنیدس و هراکلیت پرسیدم و پس از تصویب این موضوع و پس از کاربر روی آن دریافتم که عناوین دقیق تری نیز برای آن ممکن بود . به هر حال امیدوارم اکنون مقصود روشن باشد .

ناگزیر می باید تحقیقی می شد در مورد تاریخ لفظ وجود و لفظ لوگوس تا معلوم شود پیش از پارمنیدس وهراکلیت این کلمات به چه معنایی استفاده شده اند این کار در   ۱ . ۱ و ۱ . ۲ انجام شده است . سپس با مراجعه به متن قطعات این دو، به بررسی وجود و لوگوس در منظومه فکری آن ها پرداخته شده است . این کار را به این صورت ارائه شده که برخی از اهم صفات وجود و لوگوس بر اساس نظر این دو به صورت مجزا استخراج و تبیین شده است . ( در ۲ . ۱ به بعد و ۲ . ۲ به بعد )

در فصل سوم به دلیل این که سروکار این رساله از یک طرف با مسئله ادراک بوده است اقسام مختلف درک کردن تا حد امکان ، در اندیشه یونانیان باستان استقصا شده است و ۸ نوع مختلف درک کردن مورد اشاره قرار گرفته است .

در فصل چهارم در واقع اندیشه اصلی این رساله ارائه شده است که وجود برای پارمنیدس و لوگوس برای هراکلیت خود معرف خود میباشد. در ارائه این مطلب کار از برخی ملاحظات تاریخی و اسطوره ای آغاز شده  و سپس به تبیین نظرات این دو پرداخته شده است.

در فصل پنجم ، با فرض درستی تلقی این رساله از کیفیت ادراک وجود نزد پارمنیدس و هراکلیتوس به بررسی حل مسئله رابطه کثرت و وحدت نزد این دو پرداخته شده است . چرا که اگر چه هم پارمنیدس و هم هراکلیتوس قائلند عالی ترین حقیقتی که می شناسند خود معرف خود است ولی در تبیین رابطه این حقیقت اعلی باکثرات هر یک تبیینی خاص ارائه کرده اند . در بخش آخر نیز که تحت عنوان کلام آخر آمده است تلاشی شده است در جهت تبیین این مطلب که تفاوت آن چه این دو اندیشمند بدان قائل بودند با دستگاه های فکری که پس از آن ها آمده است چیست ؟ روشن است که در حین تحقیق نتایجی نیز حاصل شده است ـ که اگر چه از جریان موضوع اصلی این رساله خارج است ولی به نوعی تفسیر نویی است البته تقریباً نو ! ـ از برخی بحث های موجود در تفسیر پارمنیدس و هراکلیتوس . از آن جمله تلقی خاص این رساله  از okestin و estin نزد پارمنیدس ، و تفسیر ویژه از کروی بودن وجود نزد او ـ که در فصل های یک و چهار به آن ها اشاره شده است ـ هم چنین تبیین خاص این رساله از «راه گمان» که بر خلاف تفسیر رایج است و چگونگی ارتباط وحدت و کثرت در پارمنیدس که در فصل پنجم مورد بحث قرار گرفته است . در هراکلیت نیز دو نکته نسبتاً جدید وجود دارد : یکی کیفیت خاص ادراک وجود نزد هراکلیت است که به شکلی که این جا مورد بحث قرار گرفته است ـ در فصل چهارم ـ در سایر منابع مشاهده نشد و دیگری تبیینی است که به لحاظ معرفت شناختی از کیفیت ادراک وجود نزد هراکلیت ارائه شده است ـ در فصل پنجم ـ که تقریباً جدید است .

در کار تحقیق دریافتم که پر ثمر ترین روش مطالعه مراجعه به متن فیلسوف است . با بدست آوردن چند ترجمه انگلیسی کوشیده ام ابتدا معنای خود متن را به درستی دریابم. (نباید پنهان کنم که در مواجهه با متن ذهن انسان دچار فوران معنا می شود) سپس به شرح مراجعه کرده ام . در فهرست منابع ، کتاب ها را به ترتیب کثرت استفاده فهرست کرده ام .

می باید از استادم جناب اقای دکتر بهشتی نهایت تشکر را داشته باشم ، به دلیل معرفی دو کتاب : سر آغازهای فلسفه نزد یونانیان و The presocratic philosophers که مهم ترین منابع من در این کار بوده اند سپس البته متن های اصلی ، که من از گتاب گالوپ ، ویل رایت و فریمن استفاده کرده ام ـ اطلاعات کتاب شناسی در فهرست منابع آمده است.

امیدوارم این کار خوب باشد و بتواند در جایی گرهی بگشاید .

بی شک پیدا کردن معایب یک کار و هدیه آن به صاحب کار مهربانانه ترین و مفیدترین پیشکش است .