مقدمه و تاریخچه. ۶
فرانک لویداریت در مورد چوب میگوید : ۷
ساختار درخت.. ۸
ساختار قابل رؤیت : ۸
چوب ها از نقطه نظر بافت به دو دسته تقسیم میشوند : ۱۱
سخت چوب ها : ۱۱
نرم چوب ها : ۱۱
خواص چوب.. ۱۲
خواص فیزیکی چوب : ۱۲
رطوبت چوب : ۱۳
هدایت حرارت در چوب : ۱۳
تغییر ابعاد بر اثر حرارت ( انقباض و انبساط ) : ۱۳
گرمای ویژه چوب : ۱۴
قابلیت سوختن و قدرت انرژی زایی : ۱۴
انتقال و انتشار صوت : ۱۴
جذب و تخفیف صدا : ۱۵
هدایت الکتریکی : ۱۵
هم گشیدگی و واکشیدگی : ۱۵
رنگ و بو : ۱۶
خواص مکانیکی چوب : ۱۶
مقاومت خمشی : ۱۷
تاب ضربه ای : ۱۸
تاب کششی : ۱۸
دوام چوب : ۱۸
خواص شیمیایی : ۱۹
اثر هوا ، اکسیرژن و آب بر سلولز : ۱۹
اثر حرارت : ۱۹
اثر اسیدها : ۲۰
اثر قلیاها : ۲۰
خواص کاربردی : ۲۰
رطوبت چوب.. ۲۱
میزان رطوبت در چوب : ۲۱
چوب نم دار : ۲۲
چوب خشک : ۲۳
چوب خشک مطلق : ۲۳
تغییر حجم در مقاطع چوبی : ۲۳
اشکال گوناگون. ۲۵
چوب از نظر مصرف : ۲۵
چوبهای گرد : ۲۵
چوب های بریده شده : ۲۵
انواع چوب های بریده شده : ۲۶
چهار تراش : ۲۶
بینه : ۲۶
تخته : ۲۶
الوار : ۲۶
چوب های ورقه ای : ۲۷
چوب های مصنوعی : ۲۷
تخته چند لایی : ۲۷
تخته خرده چوب ( نئوپان ) : ۲۸
تخته فیبرها : ۲۹
صفحات چوب ـ سیمان : ۲۹
کانتکس : ۳۰
آندولین : ۳۱
تخته های گلولام : ۳۱
معایب چوب : ۳۲
معایب هنگام رویش درخت : ۳۳
گره ها : ۳۳
تغییر جهت تارهای چوب : ۳۳
ترک ( شکاف و گسیختگی ) : ۳۴
پیچ خوردگی درخت : ۳۴
یکطرفه روئیدن درخت : ۳۵
روی هم افتادگی : ۳۵
دو مرکزی بودن : ۳۶
آفات چوب : ۳۶
قارچ ها و میکر ارگانیسم ها : ۳۶
حشرات : ۳۶
قابلیت اشتعال چوب : ۳۷
حفاظت از چوب.. ۳۸
پوشاندن سطح چوب با مواد مختلف : ۳۸
لاک : ۳۸
ورنی ها : ۳۹
رنگ ها : ۳۹
بتانه : ۳۹
اشباع چوب.. ۴۰
روش های اشباع : ۴۱
با فشار : ۴۱
بدون فشار : ۴۱
سوزاندن سطح چوب : ۴۱
چوب به عنوان مصالح کمکی : ۴۲
چوب به عنوان مصالح. ۴۳
برای معماری داخلی : ۴۳
پوشش های چوبی. ۴۳
درها و پنجره های چوبی. ۴۳
تیغه های جداکننده چوبی. ۴۴
کارهای چوبی تزئینی : ۴۴
اتصالات چوب.. ۴۵
اتصالات چوبی : ۴۵
میخ ، پیچ و سایر وسایئل اتصال : ۴۵
چسب ها : ۴۵
مشخصات چسب خوب : ۴۶
حمل و نقل و نگهداری.. ۴۶
جدول شماره (۱)بعضی گونه های درخت و کاربرد آنها ( سخت چوبها ) ۴۸
جدول شماره (۲) بعضی گونه های درخت و کاربرد آنها ( نرم چوبها ) ۵۱
ساختمان چوب.. ۵۳
کارکردن چوب.. ۵۳
آب موجود در چوب به دو دسته تقسیم میشود : ۵۴
نقطه اشباع چوب.. ۵۷
رطوبت تعادل. ۵۷
علت تغییر شکل دادن چوب.. ۵۸
خشک کردن چوب.. ۵۹
انواع کورهای چوب خشک کنی. ۶۳
زیانهای ناشی از خشک کردن چوب.. ۶۷
تفاوتهای درختان سوزنی برگ و پهن برگ.. ۷۰
نقوش چوب.. ۷۴
معایب چوب.. ۷۵
تشخیص معایب چوب.. ۸۶
عمر چوب.. ۸۷
عمل آوردن چوب.. ۸۸
پارکت یا فرش چوبی. ۹۷
کلیات.. ۱۰۰
مواد متشکله. ۱۰۲
هیگرو سکپی یا میزان مکش آب ـ وضع فیزیکی. ۱۰۴
معایب چوب.. ۱۰۶
انواع چوب عمل شده (مواد افزونی ) ۱۰۶
چوب ساختمانی. ۱۱۶
ساختمان درخت ـ ۱۱۷
بریده درخت.. ۱۱۹
بریدن الوار و تخته. ۱۲۰
خشک کردن چوب.. ۱۲۰
کارکردن چوب.. ۱۲۲
عیب های چوب.. ۱۲۳
بهتر کردن جنس چوب.. ۱۲۶
چوبهای ساختمانی. ۱۲۸
چوبهای ساختگی. ۱۲۸
تخته فنری.. ۱۲۸
تخته پوک.. ۱۲۹
گرده چوب ساختگی. ۱۳۲
ویژگیهای چوبهای ساختمانی : ۱۳۲
تخته خرده چوب.. ۱۳۴
تخته لایه. ۱۳۴
طبقه بندی تخته خرده چوب بر اساس چگونگی سطح ( رویه ) ۱۳۷
تخته لایه. ۱۳۸
استاندارد و درجه بندی تخته چند لایه : ۱۴۳
تخته فیبر. ۱۴۴
موارد مصرف تخته فیبر. ۱۴۵
M.D.F. 146
تخته فیبر نیمه سخت.. ۱۴۶
خصوصیات روکش فرمیکا ۱۴۸
پنل های معدنی. ۱۵۰
پانلهای چوب و گچ ( G.F.B) 151
موارد مصرف پانلهای چوب و گچ: (G.F.B ) 151
کابینت.. ۱۵۲
انواع سیستم آشپزخانه. ۱۵۲
مواد اولیه مورد استفاده در ساخت کابینت.. ۱۵۴
نوع پشت بند ۱۵۵
نوع کابینت.. ۱۵۵
الف MDF : 156
رعایت نکات فنی و حفاظتی پس از نصب کابینت.. ۱۵۷
جدول کیفیت سختی در چوبهای سوزنی و پهن برگ.. ۱۶۳
توسکا Alnus: 163
راش Brich. 164
ملج. ۱۶۵
افرا Maple: 166
گردو. ۱۶۶
بلوط. ۱۶۷
تبریزی.. ۱۶۷
ممرز. ۱۶۸
کاج ایرانی ( روس ) ۱۶۸
نراد ۱۶۹
ماهاگونی یا آکاژو. ۱۶۹
اکونه ( گابون ) ۱۷۰
ساج ( تیک ) ۱۷۱
چوب آبنوس.. ۱۷۱
چوب ا فرای سیاه ۱۷۱
چوب والسا ـ بالسا ۱۷۱
زبان گنجشک ( ون ) ۱۷۲
چوب شمشاد ۱۷۲
چوب لاله درختی. ۱۷۲
چوب کاج بلسان ( Balsam fir) ۱۷۲
ویژگیهای چوبهای مختلف مورد مصرف در مبل سازی.. ۱۷۳
روکش.. ۱۷۶
طبقه بندی روکشها از نظر کاربرد ۱۷۶
گونه های مورد مصرف در تهیه روکش : ۱۷۷
منابع و مأخذ ۱۷۹
مقدمه و تاریخچه
پیش از بکار گیری مواد معدنی یا مصالح صنعتی چون آهنم آجر و سرامیک در سازه های معماری یا عمرانی ، چوب یکی از اصلی ترین و قدیمی ترین مصالح در دسترس بوده است انسان اولیه طرز شکل دادن به چوب را برای تهیه ابزار گوناگون فرا گرفت ابزار وسائل چوبی اولیه و حتی ساختمانها و تزئینات چوبی ادوار ماقبل تاریخ و اعصار مختف تاریخ ، نمایانگر اهمیت چنان ماده ای است که قبل از فلز و همزمان با مصرف سنگ به اختیار بشر درآمده و از آن در راههای مختلفی چون ابزار و وسائل زندگی سلاح ، ساختمان استفاده کرده است ( تصویر شماره ۱)
از ساختمان های روستایی گرفته تا ساختمانهای چند طبقه شعری ، پل ها و کوشک ها از چوب ساخته میشدند که بسیاری از آنها در ایران یا کشورهای دیگر به عنوان میراث فرهنگی شناخته میشوند . قدمت ساختمانهای چوبی بدون شک بایستی به عصر نوسنگی برسد نزدیک به ۶۰۰۰ سال پیش ،معماران ایرانی برای گرمی بخشیدن به خانه های مسکونی ،کاخ ها و ابنیه ،به طور گسترده از چوب استنفاده میکردند پولی بیوس ، از نخستین تاریخ نگاران جهان ، کاخ باستانی همدان ( هگمتانه ) را که در زمان مادها بنا شده بود چنین توصیف کرده است :
«بیشتر این کاخ از چوب سدر و سرو ساخته شده بود . ستون های چوبی آن را با ورق های نقره و زر پوشانیده بودند »
در تخت جمشید ا زچوب های بلوط ، گردو و سرو استفاده شده است . به طور کلی تیر و ستون های چوبی از ویژگی های معماری باستانی ایران است و در مراحل مختلف و سبک های معماری گوناگون ایرانی ، چوب از ارکان اصلی بوده است . از نشانه های زنده ساختمان های چوبی میتوان از چهل ستون ، عالی قاپو ، مسجد بناب در حومه مراغه که مربوط به دوره میانی معماری کشورمان است نام برد .
اما پس از مدتی کاربرد چوب بدانگونه که شایسته است تا از ارکان اصلی ساختمانها باشد ، فراموش شده است . با این حال هنوز چوب یکی از مهم ترین عناصر کارا و نقش آفرین در مسائل معماری و هنری میباشد .
چوب برخلاف سایر مصالح ساختمانی پس از گل به خاطر خاصیت شکل پذیری فراوان و طبیعی بودنش با روحیه انسان سازگار و از مطلوبیت ویژه ای برخوردار است .
فرانک لویداریت در مورد چوب میگوید :
« چوب صمیمیترین و انسانی ترین مصالح است . انسان عاشق پیوند با آن است دوست دارد آن را لمس کند ودیدن آن را خوش میدارد .»
جوب به عنوان یکی از مصالح ساختمانی دارای چند خاصیت با ارزش است :
مقاومت نسبی بالا ، مقدار چگالی کم ، رسانایی کم و مناسب برای کارهای ماشینی . در عین حال چوب چندین نقطه ضعف نیز دارد در مقطع عر ضی دارای خواص متفاوت از جهات مختلف میباشد رطوبت موجود در چوب و قابلیت ها و خواص متغیری در چوب ایجاد میکند همچنین چوب دارای قابلیت پوسیدن و اشتعال میباشد البته تکنولوژی پیشرفته روند تهیه چوب مقدار زیادی از این نقایص را برطرف کرده است .
ساختار درخت
درخت از تنه ، اجزای بالایی ( شاخته ، برگ و … ) ریشه ها تشکیل شده است ریشه های درخت با فرورفتن در خاک ، رطوبت و مواد معدنی موجود در انرژی ر ا جذب میکنند و به تنه میرساند ، تنه درخت هم شاخه ها و قسمت های بالایی را تقویت و تغذیه میکند و امکان رساندن آب و شیره درختی از ریشه به برگ ها از میان شاخه ها و بالعکس را فراهم میکند ساختار چوب که بوسیله چشم غیر مسلح یا یک ذره بین کوچک دیده میشود ساختار قابل رؤیت و قسمت های که فقط با یک ذره بین قوی بزرگ و اضح آشکار است ساختار ذره بینی نامیده میشوند .
ساختار قابل رؤیت :
ساختار قابل رؤ یت چوب را میتوان با برش تنه از سه جهتی که در تصویر شماره (۳و ۴ ) نشان داده شده است مشاهده کرد .
پوست درخت در برابر ضربات و ضایعات مکانیکی از چوب محافظت میکند . این قسمت از یک لایه بیرونی ( لبه ) و یک لایه داخلی ( آبکش ) تشکیل شده است .
لیف درختی ( آبکش ) ،یک لایه نازک داخلی پوست است و هدف آن انتقال شیره درخت به شاخه ها و ذخیره آنهاست .
لایه زاینده ( کامبیوم ) ، یک لایه باریک از بافت زنده میباشد که در کنار لیف درختی قرار گرفته است در لایه زاینده ( کامبیوم ) سلو ل های چوب رشد میکنند در بهار لایه زاینده متشکل از سلولوهای پهن با غشای نازک است در این فصل وجود آب فراوان و خاک سرشار از مواد غذایی موجب میشود که سلولهایی که در بهار و اوائل تابستان به وجود می آیند بافتی متخلخل و پر از خلل و فرج بسازند که چوب بهاره را تشکیل میدهند به همین دلیل است که این قسمت دارای رنگ روشنی میباشد در طول تابستان ، درخت با گسترش ریشه ها و برگ هایش ، سلولهای زاینده را افزایش میدهد چوبی که در اواخر تابستان و پاییز رشد میکند و شکل میگیرد « چوب پاییزه » نام دارد.
چوب پاییزه سخت تر ، مقاوم تر ، دارای وزن حجمی بیشتری از چوب بهاره میباشد هرچه میزان رشد چوب در پاییز بیشتر باشد تاب و مقاومت آن نیز افزایش می یابد لایه هایی که در فصل های رشد شکل میگیرند حلقه های سالیانه نام د ارد در بعضی گونه ها مانند بلوط فاصله بین حلقه های سالیانه در محل برش مقطعی (عرضی) تنه قابل مشاهده است پهنای حلقه های سالیانه که بستگی به شرایطرشد دارد در خواص چوب موثر است هرچه حلقه سالیانه ضخیم تر باشد چوب مستحکم تر است .
چوب ، یک لایه ضخیم است که در کنار سلولهای زاینده که متشکل از تعدادی حلقه های باریک هم مرکز میباشند قرار دادر در درخت در حال رشد چوب عموماً از سلولهای زنده تشکیل شده است چوب محکم ترین و مقاوم ترین قسمت تنه برای کارهای ساختمانی است در جهت برش های افقی ، شیره درخت از پوست درخت از میان نسوج شعاعی عبور میکند و به چوب میرسد نقش نسوج شعاعی در مقاومت چوب بسیار مهم است در واقع این نسوج مانند بست هایی هستند که الیاف چوب را به همدیگر محکم میکنند و نگاه میداند از خم شدن و از هم گسیختگی رشته ها میکاهند .
به مرور زمان در اطراف مغز چوب ، بافتی از سلولهای مرده تشکیل میگردد که چوب پیر نام دارد این قسمت معمولاً از چوب جوانی که آن را احاطه کرده است محکم تر میباشد و حاوی مقادیری رنگ و مواد قلیایی است البته درختان مختلف از این نقطه نظر متفاوت هستند در مقطع عرضی درختانی مثل گردو ، آلبالو نارون ، چوب مرکزی یا چوب پیر دیده میشود چوب جوان معمولاً رنگ روشنی دارد اما چوب پیر تیره تر میباشد .