پایان نامه ریشه های مسیحیی فرهنگ سکولار جدید غرب

مقدمه ۱

فصل اول؛ واژه شناسی سکولاریزم وسکولاریزاسیون

۱- ریشه لغوی ۶

۲- معادل‌های واژه سکولار۶

۳- معادل‌های فارسی۸

۳-۱ ؛ سکولاریزم۸

۳-۲ ؛ سکولاریزاسیون۹

۳-۳ ؛ سکولار۹

۴- تفاوت سکولاریزم وسکولاریزاسیون۱۰

۵- تطورتاریخی اصطلاح سکولاریزم وسکولاریزاسیون۱۲

فصل دوم:تطورتاریخی شکل‌گیری مفهوم سکولاریزاسیون دراندیشه مسیحی ـ غربی……

۱- مقدمه۲۰

۲- ازمسیح(ع)تامسیحیت۲۲

۳- ازدنیوی شدن مسیحیت تا سکولاریزاسیون جامعه مسیحی۲۶

۳-۱- دنیوی شدن مسیحیت۲۶

۳-۱-۱- تحریرکتاب مقدس۳۱

۳-۱-۲- شکل‌گیری کلیسا۳۴

۳-۲- سکولاریزاسیون جامعه مسیحی۳۸

۳-۲-۱- جوهرمستعدمسیحیت۳۹

۳-۲-۲- سرگذشت تاریخی مسیحیت…………………………………………………………… ۴۰

۳- منشأ نظریه حکومت سکولار در زمینه انجیلی ـ مسیحی…………………………………… ۴۱

۳-۱- قدرت دولت،قدرت کلیسا…………………………………………………………………. ۴۱

۳-۲- برتری کلیسابرحکومت……………………………………………………………………… ۴۳

۳-۳- دواعی برتری کلیسا بر حکومت…………………………………………………………… ۴۴

۴- طرح نظریه حکومت سکولار در زمینه انجیلی ـ مسیحی………………………………….. ۴۵

۴-۱- نظریه سنت توماس آکویناس درطرح حکومت سکولار……………………………… ۴۶

۵- تلاش برای گذرازاندیشه نظام الهی ـ بشری،به اندیشه نظام بشری………………………. ۴۸

۶- گسترش فرهنگ مسیحی ، گامی به سوی رنسانس……………………………………….. ۵۲

فصل سوم: نگاه رنسانس درباره انسان……………………………………………………………..

۱- ویژگی عمومی رنسانس………………………………………………………………………… ۵۶

۲- نگاه رنسانس دربارهانسان………………………………………………………………………. ۵۹

۲-۱- مدخل………………………………………………………………………………………….. ۵۹

۲-۲- ریشه لغوی ومعنایی اومانیسم……………………………………………………………….. ۶۲

۳- زمینه انجیلی انسنان گرایی رنسانس………………………………………………………….. ۶۵

۳-۱- سنت یهودی………………………………………………………………………………….. ۶۵

۳-۲- سنت کلاسیک………………………………………………………………………………. ۶۸

۳-۳- سنت انجیلی…………………………………………………………………………………… ۷۰

۴- تأثیر تفکر افلاطونی بر نگاه رنسانس درباره انسان………………………………………… ۷۳

۵- نتیجه بحث……………………………………………………………………………………….. ۷۸

فصل چهارم:مروری برروندسکولاریزاسیون درنهضت اصلاح دین ………………………….

۱- کلیات……………………………………………………………………………………………… ۸۲

۲- مؤلفه‌های فرهنگ سکولاردراندیشه اصلاح دین ………………………………………….. ۸۹

۲-۱- نگرش مثبت به دنیا………………………………………………………………………….. ۸۹

۲-۱-۱- تأکیدجدیدبرآموزهآفرینش ونجات…………………………………………………… ۹۰

۲-۱-۲- احیای اندیشه دعوت دنیوی ازفردمسیحی……………………………………………. ۹۱

۲-۲- اخلاق کاردرآئین پروتستان……………………………………………………………….. ۹۳

۲-۳- ریشه‌های سرمایه‌داری………………………………………………………………………. ۹۵

۳- نتیجه بحث……………………………………………………………………………………….. ۹۷

فصل پنجم : تأثیر عصر روشنگری بر بینش سکولار………………………………………………

۱- مقدمه ……………………………………………………………………………………………… ۱۰۰

۲- تأثیر اندیشه عصر روشنگری بر بینش سکولار……………………………………………… ۱۰۳

۳- مؤلفه های مهم فرهنگ سکولار در عصر روشنگری……………………………………… ۱۰۵

۳-۱- دئیسم…………………………………………………………………………………………… ۱۰۵

۳-۲- نظریه پیشرفت………………………………………………………………………………… ۱۰۹

۴- نتیجه بحث……………………………………………………………………………………….. ۱۱۳

خلاصه و نتیجه گیری………………………………………………………………………………… ۱۱۵

منابع و مآخذ…………………………………………………………………………………………. ……..

منابع فارسی ………………………………………………………………………………………….. ۱۲۰

منابع لاتین…………………………………………………………………………………………….. ۱۲۴

مقدمه

تحقیق حاضر به بررسی ریشه های مسیحی فرهنگ سکولار جدید غرب پرداخته است. البته سکولاریزم را به دلیل کثیر الاضلاع بودن ، می توان از ابعاد مختلفی تحلیل و بررسی کرد . سکولاریزم دارای جنبه ها و ابعاد مختلفی است، جنبه معرفتی که در نفی عوامل بیرون از پدیده های طبیعی یا تاریخی و در تأکید بر تحول بی وقفه تاریخ تبلور می یابد و جنبه نهایی که در تلقی نهاد دین به عنوان نهاد خصوصی بروز می یابد و جنبه سیاسی که در جدایی دین از سیاست نمود پیدا می کند. بدیهی است که هر کدام از این جنبه ها دارای اشکال و مناسباتی با واقعیتهای تاریخی پیرامون آن می باشند. در تمامی تعاریفی که از سکولاریزم می شود یک عنصر که تقریباً می توان گفت فرعی ترین عنصر سکولاریزم است ، به نحو مشترک یافت می شود. این عنصر عبارت است از جدایی دین از دولت یا به تعبیر خود غربی ها جدایی church از state . جدایی دین از دولت که به منزله سمبل سکولاریزم گرفته می شود، البته یکی از نتایج فرعی سکولاریزم است اما چون ملموس ترین، بارزترین و آشکارترین نتیجه آن است، نوعاً بر آن انگشت نهاده می شود. اما توقف کردن بر این عنصر و خاتمه دادن امر به اینجا البته گمراه کننده است. باید قدری به عقب برگشت و ریشه های تاریخی و فلسفی سکولاریزم را دید چون بدون این کار نمی توان فهمید که در تاریخ مدرن غرب چه اتفاق عظیمی افتاده است.

در تحقیق کنونی تمام سعی و تلاش بر این است که فرهنگ سکولاریزم جدید از منظر مسیحیت تبیین گردد. اینکه مسیحیت بستر ایجاد فرهنگ سکولار جدید غرب بوده است یا نه ، ادعایی است که نیازمند تحقیق بسیار جدی است که قطعاً تبیین و توجیه آن فراتر از یک تحقیق مقدماتی و جانبی است که قصد نگارنده نیز از چنین تحقیقی صرفاً بیان تمهیدی است که در این زمینه صورت گرفته است.

از این رو در راستای انجام تحقیق سعی شده است که به پدیده سکولاریزم و فرهنگ سکولار صرفاً در چارچوب فرهنگ مسیحی پرداخته شود. بدیهی است که فرهنگ مسیحی نیز حوزه یا حیطه خاصی را در بر نمی گیرد بلکه باید در فرایند تاریخی به آن نگریسته شود. در هر دوره ای از تاریخ غرب، این فرهنگ مسیحی است که به حیات خود ادامه می دهد و در هر دوره ای به شکل جدیدی ظاهر می شود لذا به این سبب است که می توان از فرهنگ سکولار در بستر فرهنگ مسیحی سخن گفت.

در این روند با دو دسته از عوامل ظهور و رشد مواجه ایم ، یک دسته عوامل درونی است که در فرهنگ مسیحی قرون وسطی به منزله زمینه ای مستعد ، سکولاریزم را در خود بارور ساخته است و یک دسته عوامل بیرونی ، که همان شرایط فرهنگی ـ سیاسی خاص یعنی رنسانس ، نهضت اصلاح دین و عصر روشنگری است که در باروری فرهنگ سکولار موثر بوده اند .

هدف از انجام چنین مطالعه ای ، بررسی این مسأله است که مبانی فرهنگ جدید سکولار درکجاست و فرهنگ مسیحی تا چه اندازه درآن تاثیر داشته است ؟ و اگر تاثیر داشته ، روند این تاثیر چگونه بوده است ؟ کاری که در این زمینه صورت گرفت عمدتا بر اساس یک کتاب مهم انگلیسی تحت عنوان «مبانی دینی فرهنگ سکولار جدید  «Biblical Origin of Modern Secular Calture » بوده است . نویسنده این کتاب ، پروفسور ویلیس . بی . گلوور Willis. B. Gloverاستاد تاریخ فلسفه در دانشگاه مرسر[۱]است وی بحران کنونی جهان غرب را بحران هویت و عدم اعتماد و ایمان و بی اعتقادی به ارزشهای انسانی می داند . هدف وی از نوشتن چنین کتابی ، حل تناقضاتی است که بین شعبات مسیحی و الحادی در سنت عمومی غرب وجود دارد . در این فرایند ، او تاکید می کند که تداوم تاریخی اومانیسم مدرن با ایمان مسیحی در کار است . وی در مباحث این کتاب بررسی می کند که نفوذ مذهب در آنچه که گهگاهی اومانیسم مدرن سکولار نامیده می شود ، نادیده گرفته شده است .لذا با بررسی نمودن اعصار مختلف تاریخ غرب ، سعی می کند که رابطه اومانیسم و مسیحیت را تبیین کند .

در تحقیق حاضر نیز با الهام گرفتن از مباحث کتاب فوق که در تبیین ریشه های سنتی دینی فرهنگ سکولار در اعصار مختلف تاریخ غرب است ، سعی شده است که این مساله از منظر مسیحی ـ غربی بررسی شود . در راستای انجام مطالعه و تحقیق ، موانع و محدودیتهایی نیز وجود داشته است. زیرا از آنجائی که تحقیق کنونی، سکولاریزم را در فرهنگ مسیحی – غربی توصیف نموده منابعی که در این زمینه  وجود داشته است بصورتی مدون و قابل توجه باشند، در دسترس نبوده است. اگر هم بوده، تنها به برخی از وجوه آن پرداخته است. خصوصا فقدان چنین منابعی به زبان فارسی ، محدودیتهای زیادی را در برداشته است  . کارهایی که در زمینه فرهنگ سکولار به زبان فارسی صورت گرفته تنها به برخی از جنبه ها ، نظیر تاثیر فرهنگ سکولار در اندیشه ایرانی و یا تاثیر این فرهنگ در جهان اسلام پرداخته است . لذا چنین منابعی برای تحقیق کنونی چندان موثر نیفتاد .

روشی که نگارنده در رساله کنونی از آن استفاده کرده ، روش توصیفی ـ تحلیلی است . بدین صورت که با توصیف زمنیه های فرهنگ مسیحی در ادوار مختلف به تبیین و تحلیل فرهنگ سکولار در این ادوار تاریخی پرداخته شده است . در روش گرد آوری اطلاعات نیز ، از روش کتابخانه ای طی مراحل فیش برداری ، استفاده گردید