مقدمه
«سرتاسر دشت خاوران سنگی نیست
کز خوندل و دیده برآن رنگی نیست»
(ابوالسعید ابوالخیر)
ایران سرزمین همیشه زلرلههاست.هر گوشهای از این سرزمین داغدارهای فراوان و مکرر از این مصیبت عظیم است. دیروز خراسان، امروز گیلان، فردا آذربایجان، روز دیگر فارس و کرمان و بار دیگر خراسان و … شهرهای بسیاری چون لار، طبس، فیروزآباد، بیرجند، رودبار، اردبیل، گلبافت… را میشناسیم که در دو سه دهه اخیر به ناگهان لرزیدهاند و در عرض چند دقیقه در کام مرگ و نابودی فرو رفتهاند.
راستی چه باید کرد با این» دیو از شیشه رها شدهای که نه شهر میشناشد نه روستا، نه تابستان نه زمسنان، نه شب نه روز، نه کودک نه پیر و نه مرد بجز مرگ! آن هم مرگهای انبوه؟! بلاهای طبیعی البته، و عموماَ چنیناند. اما زلزله چیز دیگری است. زیرا گهواره زندگی انسان را ویران و واژگونه میسازد.
میگویند زلزله قابل پیشبینی و پیشگیری نیست. اما به وجود آوردن تمهیداتی برای کاستن از تلفات و خسارات آن ممکن است. این کاری است که پارهای از کشورهای زلزله خیز، چون ژاپن، انجام دادهاند گریزی نیست که ما هم چنان کنیم که آنان کردهاند ولی باید دانست که نخستین گام در این راه، شناخت زلزه و کسب آگاهیهای مختلف درباره آن است. این .یژهنامه، معلمان و همه دستاندرکاران آموزش کشور میشود و قرار است از سوی اداره کل ترتبیت معلم و آموزش نیروی انسانی به عنوان متن آموزشی دورههای ضمن خدمت معلمان قرار گیرد.امیدواریم مفید و مؤثر واقع شود. لازم میدانیم از تلاشهای آقای محمود رضوانی که این ویژه نامه به کوشش ایشان فراهم آمده است سپاسگزاری کنیم.
مقدمه ۱
گفت و گو با یک زلزله شناس ۲
آمادگی در برابر زلزله ( تهران) ۱۵
ریشتر و زمین لرزه ۲۹
چگونه میتوان در مقابل زلزله مصون ماند ۳۱
طبس شهری که بود ۴۳
سرزمین زلزله خیز ایران ۴۶
مشخصات زمین لرزههای شدید که در صد سال گذشته در کشور رخ داده. ۵۹
بلایا و یا تقدیر الهی ۶۰
ابعاد اقتصادی، اجتماعی و روانی زلزله ۶۵
دستورالعملهای مربوط به آمادگی برای مقابله با خطرهای زلزله ۷۳